Bố thí là đem tài sản sở hữu của mình ra cho người khác, nhưng không phải tất cả trường hợp bố thí đều có giá trị giống nhau. - Giá trị cao thấp của sự bố thí tùy vào tâm lý bố thí của người cho.
Có chín tâm lý bố thí (A.IV.236):
1- Do thương mà bố thí (chandā dānaṃ deti).
Có người vì thương yêu người nào đó nên họ biếu tặng cho người ấy quà phẩm hoặc tiền bạc.
2- Do ghét mà bố thí (dosā dānaṃ deti).
Có người vì bực bội do bị xin xỏ quấy rầy nên bố thí cho yên; hoặc vì muốn sỉ nhục mà bố thí; hoặc vì ghét người này mà đem cho người khác.
3- Do tùy tiện mà bố thí (mohā dānaṃ deti).
Có người không nhận thức tính thiện pháp của bố thí, không nghĩ đến mục đích gì, chỉ là ai xin thì cho vậy thôi.
4- Do sợ mà bố thí (bhayā dānaṃ deti).
Có người bị đe dọa, hoặc bị áp bức, hoặc yếu thế nên phải cho tài sản để yên thân.
5- Do truyền thống mà bố thí (kulavaṃsā dānaṃ deti).
Có người ở trong gia đình truyền thống bố thí, nên người ấy rộng rãi xả tài vì nghĩ rằng ta không nên làm mất truyền thống gia đình.
6- Do muốn được ngợi khen, mưu cầu lợi lộc mà bố thí. (yasa-dānaṃ deti)
7- Do mục đích sanh thiên mà bố thí (Sugati-upapannatthāya dānaṃ deti).
Có người mong được sanh về cõi trời nên bố thí, vì nghĩ rằng sau khi bố thí ta chết sẽ sanh thiên.
8- Do mục đích tâm an vui mà bố thí (cittapa-sīdanatthāya dānaṃ deti).
Có người thích bố thí vì nghĩ rằng khi ta bố thí đem niềm vui cho kẻ khác thì ta được an vui.
9- Do mục đích trang bị cho tâm mà bố thí (cittaparikkhāratthaṃ dānaṃ deti).
Có những chúng sanh cầu giải thoát, muốn trang bị cho tâm, làm cho tâm được thuần thục, làm cho tâm trong sáng khỏi cấu uế xan tham nên bố thí.
Trong chín tâm lý bố thí ấy chỉ có sự bố thí vì mục đích trang bị tâm là sự bố thí cao quí, sự bố thí vì mục đích tâm an vui cũng là sự bố thí tốt đẹp.
Sự bố thí vì truyền thống và sự bố thí vì mục đích sanh thiên, cũng được bậc trí trong đời chấp nhận, nhưng không xem là thù thắng.
Chánh Kiến
Hoa Từ Tâm
Em cứ giữ tâm hồn mình trẻ nhỏ
Mắt vô ưu nhìn vạn vật, nhìn đời
Dù em biết lòng thế nhân rất rõ
Như lòng em cũng có lúc buồn, vui...
Em cứ sống hồn nhiên đời lá cỏ
Để bên ngoài những toan tính, thiệt hơn
Em vốn hiểu.. trăm năm rồi cũng bỏ
Đời như sương trên cánh mỏng chuồn chuồn?
- Người vẫn thế mãi mê cùng được, mất
Dài ngợi ca những nhan sắc trầm luân
Em ngồi lại tìm về trong lẽ thật
Mặc cho đời rót mật, cứ ung dung..
Khi mắt mở nhìn đời tâm tĩnh lặng
Thì đông về vẫn thấy trọn mùa xuân.
Ôm tất cả mà lòng em trĩu nặng
Ý nghĩa gì trong hạnh phúc lao lung?
Em hãy nhớ mỉm môi cười mỗi sáng
Thắp tim mình bằng nắng mới yêu thương
Dù ngoài đó chẳng ai người hay biết
Hoa từ tâm hé nụ giữa vô thường...
Như Nhiên- TTT
