Phẩm Thế Gian/ Phật Đà/ An Lạc/ Hỷ Ái/ Phẫn Nộ 167-234

13. Phẩm Thế Gian (LOKAVAGGO)
---o0o---

 

167.  Chớ theo những pháp thấp hèn

Chớ buông lung, sống mặc nhiên qua ngày
Chớ theo tà kiến, mê say

Tục trần tăng trưởng, quắt quay luân hồi

 

168.  Phải luôn nỗ lực ở đời

Sống theo Chánh Pháp, xa rời buông lung

Sống đời trì giới, tu tâm

Đời nay hưởng lạc, đời sau hưởng lành

 

169. Chớ theo tà hạnh, ác hành

Sống theo Chánh Pháp, tốt lành, thiện chân

Sống đời trì giới, tu tâm

Đời nay hưởng lạc, đời sau cũng vầy

 

 170. Hãy nhìn bọt nước tung bay

Cũng là huyễn ảo, cũng tày tang thương

Hiểu ra cái lẽ vô thường

Tử thần chẳng gặp trên đường chánh tu

 

171. Ngắm nhìn lộng lẫy xe vua

Tưởng đời cũng đẹp, nào thua kém gì

Người ngu tham đắm, si mê

Chỉ duy người trí chẳng hề bận tâm

 

172. Những ai đã sống buông lung

Biết rời phóng dật, gắng tâm thiện hành

Thật là ánh sáng trong lành

Như vầng trăng sáng thoát vành mây che

173.  Những người chịu nghiệp khắt khe

Nay đà sám hối, chỉ mê thiện hành

Đó là ánh sáng trong lành

Như vầng trăng sáng thoát vành mây che

 

174.  Đời này thật quá u mê

Ít người sáng suốt hướng về cõi Thiên

Như chim thoát khỏi lưới giềng

Chỉ bay quanh quẩn, cao thiên chẳng màng

 

 175. Thiên nga bay, chỉ nhỡ nhàng

Có thần thông, chỉ lưng chừng trên không

Duy người đại trí tinh thông

Dẹp yên Ma lực, mới mong thoát đời

 

176. Những ai vọng ngữ, lắm lời

Đế chân nhất Pháp cũng thời phạm ngay

Đời sau chẳng biết, chẳng hay

Ác nào là chẳng ra tay dám làm

 

177. Kiệt keo, sao đạt cõi Thiên

Người ngu, bố thí ghét phiền chẳng cho

Trí nhân, bố thí chăm lo

Tương lai an lạc, tâm tư vui vầy

 

178. Dự lưu (1), nếu đạt quả này

Chủ nhân cõi đất nào tày, sánh sao

Cõi Thiên cũng khó so nào

Chủ trì Thiên Giới làm sao sánh bằng

 

(1)  Dự lưu = người đã giải thoát khỏi 3 trói buộc: ngã kiến, nghi ngờ và giới cấm thủ

---o0o---

15. Phẩm An Lạc (SUKHAVAGGO)

---o0o---

 

 197.   Vui thay ta sống ở đời

Lòng không thù hận, giữa nơi hận thù

Mặc người thù hận ám bu

Lòng ta vẫn lắng, chẳng thù hận ai

 

198.   Vui thay ta sống hòa hài

Lòng không phiền não, giữa nơi não phiền

Mặc người phiền não triền miên

Lòng ta vẫn tịnh, không phiền, không nao

 

 199.   Vui thay ta sống thanh tao

Giữa nơi tham dục, lòng bao trong lành

Mặc người tham dục vây quanh

An nhiên ta sống, tịnh thanh một lòng

 

200.   Vui thay ta sống tâm không

Tham, sân, si dứt, lòng không ngại gì

Hưởng an, hỷ, lạc, một bề

Như nơi Thiên Giới, xứng tề Quang Âm (1)

 

 201.   Thắng thời gây oán hận thâm

Thua thời uất ức, cam phần khổ đau

Sống đời hòa hiếu, thanh cao

Bỏ sau thắng, bại, dâng trào niềm an

 

       (1)  Quang Âm: trời thứ sáu thuộc về sắc giới, nơi chúng sinh nuôi sống mình bằng tâm hỷ

 

 202.   Lửa nào sánh được lửa tham

Ác nào hơn được ác sân, hận này

Khổ nào sánh khổ uẩn thay

Vui nào bằng được vui nơi Niết Bàn

 

203. Đói ăn, khát uống, bệnh trầm

Các hành, các uẩn là tầng khổ cao

Hiểu ra sự thực thể nào

Hưởng vui tối thượng, thanh cao Niết Bàn

 

204.   Người không bệnh, lợi ngút ngàn

Nếu lòng biết đủ, giầu sang khó vời

Bạn cùng thành tín, nhất rồi

Niết Bàn là cõi tuyệt vời lạc an

 

205.   Niềm vui sống ẩn vô vàn

Tỏ tường cuộc sống, tịnh nhàn tâm tư

Niềm vui Pháp hỷ sẽ ưa

Không còn sợ hãi, nhiễm ô chẳng còn

 

206.   Lành thay gặp được Thánh nhân

Sống gần cũng được hưởng phần lạc an

Mừng không gặp những ngu nhân

Sống càng xa họ, thường càng an vui

 

207.   Sống chung với những người ngu

Buồn lo tựa sống với thù, khổ thay

Sống cùng người trí, nào tày

Như cùng thân thuộc vui vầy gặp nhau

 

208.   Đúng là gần được Thánh nhân

Những người hiền trí, giữ thân, giới trì

Thiện nhân, hiền tuệ cận kề

Con đường sáng tỏ, khác gì trăng lên

16. Phẩm Hỷ Ái (PIYAVAGGO)

---o0o---

 

209.   Lo làm những việc không nên

Tu hành thời lại chẳng chuyên, không làm

Đành lòng theo hướng dục tham

Thời đừng so kể người ham giới trì

 

210.  Đừng thân kẻ đáng yêu vì

Chớ thân kẻ chẳng hợp chi với mình

Yêu, không được gặp, khổ hình

Ghét nhau, phải gặp, trăm nghìn khổ đau

 

211.  Hiểu ra, sẽ chẳng nên yêu

Xa nhau, ly biệt, trăm điều sầu thương

Dứt trừ yêu, ghét tình thường

Chẳng còn ràng buộc, lòng luôn nhẹ nhàng

 

212.  Lòng còn hỷ ái đa mang

Sinh ra lo sợ, tâm càng khổ thêm

Xa lià hỷ ái một niềm

Sầu thời tan biến, còn phiền sợ chi

 

 213.  Mang lòng tham ái, sầu bi

Sinh ra lo sợ, tâm thì khổ đau

Ai kia tham ái thoát mau

Sợ thời tan biến, hết sầu, hết lo

 

214. Lòng còn tham dục dày vò

Sinh ra sợ hãi, sinh lo, sinh buồn

Xa lià tham dục, nhẹ lòng

Sầu thời tan biến, đâu còn sợ chi

 

215. Lòng còn lạc dục, đam mê

Sinh ra lo sợ, trăm bề khổ đau

Ai kia lạc dục thoát mau

Sầu thời tan biến, tâm đâu sợ gì

 

 216.  Trong lòng ái dục, sầu bi

Sinh ra sợ hãi, tâm thì khổ thêm

Xa lià ái dục, tâm êm

Sầu thời tan biến, đâu phiền sợ chi

 

217. Vẹn toàn giới đức, tuệ tri (1)

Pháp lành nương trú, Đế chân (2) chứng rồi

Viên thành công hạnh (3) vun bồi

Được lòng ái kính mọi người, chẳng sai

 

218. Ly ngôn pháp muốn chứng rồi

Quả Tăng Thượng (4) cũng chẳng rời ý cao

Đắm mê dục lạc, dám đâu

Thượng Lưu (5) bậc ấy, danh nào xứng hơn

 

219. Cũng như người khách ly hương

Xa nhà lâu lắc, trên đường về quê

Bà con thân thuộc, bạn bè

Hân hoan chào đón, trăm bề mừng vui

 

220. Người làm phước cũng vậy thôi

Tích lành tích thiện đời đời tới nay

Nghiệp lành mở rộng đôi tay

Đón chào người thiện cũng tày thân nhân

 

(1)  Tuệ tri: Chánh kiến, hiểu biết rõ Tứ Diệu Đế, Vô ngã

(2)  Đế chân: chân lý tuyệt đối

(3)  Công hạnh: giới, định, tuệ

(4)  Quả Tăng Thượng: cộng quả, được tạo ra từ nhiều nhân

(5)  Thượng Lưu: đã gần đến Niết Bàn A La Hán

---o0o---

17. Phẩm Phẫn Nộ (KODHAVAGGO)

---o0o---

 

221. Giã từ phẫn nộ, kiêu căng

Giã từ phiền não buộc ràng nội tâm

Lià xa chấp trước, tâm, thân

Khỗ đau sẽ hết, chẳng còn chỗ nương

     
 222. Chận cơn phẫn nộ đang tăng

Như xe đang chạy, dừng lăn kịp thời

Đó là người đánh xe tài

Nếu không, thời chỉ là nài buông cương

      
223. Lấy không giận thắng giận hờn

Lấy lành thắng cái chẳng lành mới cam

Cúng dường tâm thắng xan tham

Lấy chơn thật thắng dễ dàng ngụy hư

     
224. Ít tiền, ít của, vẫn cho

Chẳng hề phẫn nộ, chẳng lo giận hờn

Nói năng lời lẽ thật chơn

Là ba việc thiện giúp gần giới Thiên

 

225.  Chẳng hề làm hại người hiền

Thân, tâm chế phục triền miên chẳng rời

Niết Bàn sẽ chứng được thôi

Khổ đau sẽ hết, phiền thời cũng tan

     
226.  Những người thức tỉnh, siêng năng

Cố công tu học thường hằng ngày đêm

Niết Bàn là hướng tiến lên

Bao nhiêu phiền não dứt liền đó thôi

     
227. Ngồi im cũng bị chê rồi

Nói nhiều cũng bị chê cười, khác chi

Nói vừa phải cũng bị chê

Làm sao tránh được lời chê của người

    
228. Xem ra sống ở trên đời

Từ xưa cổ tới hiện thời, tương lai

Chẳng ai cứ bị chê hoài

Cũng không ai suốt trọn đời được khen

     
229.  gày ngày xét kỹ mình xem

Có vương tỳ vết, tịnh thanh giới trì

Hiền minh, trí tuệ đôi bề

Khiến cho người trí tiếc gì tán dương

     
230.  Chánh nhân hạnh tỏa sáng trưng

Như vàng ròng nọ, ai còn dám chê

Chư Thiên tán thưởng nhứt tề

Bà-la-môn đó, xứng bề danh xưng

    
231. Giữ thân đừng nóng giận hờn

Giữ gìn thân, phải phục thuần lấy thân

Tránh xa thân ác vi hành

Dùng thân tu tập hạnh lành chánh chơn

     
232. Giữ lời đừng nóng giận hờn

Giữ lời, phải biết phục thuần nói năng

Tránh lời nói ác, thô càn

Dùng lời tu tập hạnh lành chánh chơn

     
233.  Ý đừng nóng giận đòi cơn

Giữ phòng ý, phải phục thuần ý, tâm

Lià xa ý ác, ý hung

Ý lành tu tập hạnh lành chánh chơn

     
234. Người hiền điều phục lấy thân

Giữ gìn miệng, lưỡi, mỗi lần nói ra

Giữ gìn ý tứ chẳng tà

Điều xong ba nghiệp, đúng là khéo tu

 

---o0o---