Chỗ ngộ của Đức Sơn Tuyên Giám
Sư Đức Sơn vốn họ Chu
Hai mươi tuổi đã đi tu xuất trần
Thọ giới cụ túc cùng năm
Nghiên cứu Luật tạng tinh thâm dễ dàng
Được gọi là Chu Kim Cang
Vì giảng Bát Nhã Kim Cang thường ngày
Nghe đồn dưới đất Nam này
Thiền tông rất thịnh mỗi ngày mỗi tăng
Sư bất bình thốt lên rằng:
“Xuất gia học Phật phải bằng oai nghi
cả luôn tế hạnh hành trì,
những mong thành Phật chắc gì được chăng?
Đám ma mị ở phương Nam
sao dám nói “trực chỉ nhân tâm” nào?
“Kiến tánh thành Phật” ra sao?
Ta phải ruồng tận hang sào chúng bây
diệt hết giống ấy một tay
để đền ơn Phật phen này mới cam”
Sư bèn sắp xếp hành trang
Sớ sao một bộ Thanh Long gánh cùng
Cất bước về hướng Lỗ Dương
Sứ mạng Phật pháp đảm đương nặng lòng
Một hôm dừng lại bên đường
Hỏi mua ít bánh để dùng điểm tâm
Bà bán chỉ gánh hành trang
Hỏi: “Sách vở ấy là chương kinh nào?”
Sư bảo: “Thanh Long sớ sao.”
Bà hỏi: “Thầy giảng kinh nào thường xuyên”
Sư đáp: “Do bởi nhân duyên
Kim Cang là bộ tôi chuyên giảng hoài.”
Bà lão lại nói dong dài:
“Tôi có câu hỏi xin ngài dạy cho
Nếu đáp được, Thầy đừng lo,
điểm tâm Thầy cứ ăn no khỏi tiền.
Đáp chẳng được, xin tự nhiên
mời đi nơi khác cảm phiền được không?”
Sư gật đầu ý bằng lòng
Bà lão cất tiếng một đường thao thao:
“Kinh Kim Cang dạy như sau:
Tâm quá khứ chẳng thể nào được đâu,
hiện tại, vị lai giống nhau,
tâm kia cũng chẳng thể nào được đâu.
Hỏi Thượng Tọa điểm tâm nào?”
Sư suy nghĩ mãi chẳng câu trả lời
Bèn phải chấp nhận thua thôi
Rồi hỏi đường xá về nơi Long Đàm
Đến Pháp đường gặp Long Đàm
Sư huênh hoang nói và an nhiên cười:
“Long Đàm giờ đã tới nơi
Sao Đàm chẳng thấy, Long thời không lên”
Sùng Tín trả đủa lại liền:
“Long Đàm ngươi đã tới gần được chưa?”
Không một câu đáp cho vừa
Đức Sơn xin ở lại chùa học thêm
Cơ duyên chợt đến một đêm
Sư đứng hầu Tổ bên thềm lặng thinh
Sùng Tín lên tiếng thình lình:
“Khuya rồi hãy xuống liêu mình ngủ đi!”
Sư chào Tổ bước ra về
Nhưng liền quay lại một bề thưa lên:
“ Ngoài trời giờ đã tối đen.”
Sùng Tín bèn thắp ngọn đèn cầy đưa
Sư toan tiếp lấy nhưng chưa
Tổ liền thổi tắt, Sư vừa ngộ luôn
Sụp xuống lễ bái vui mừng
Sùng Tín gạn hỏi để tường tỏ thêm:
“Ngươi thấy gì nói thử xem?”
Đức Sơn thưa: “Kể từ đêm hôm này,
chẳng còn nghi ngại lời hay
của chư Hòa Thượng khắp trời gần xa”
Hôm sau Sùng Tín lên tòa
Dõng dạc tuyên bố thật là lạ thay:
“Trong chúng có một gã này
Răng như kiếm bén, miệng đầy máu tươi
Đánh một gậy chẳng ngó lui
Về sau dựng lập sáng ngời đạo ta”.
An Nhiên
