Chỗ ngộ của Mã Tổ Đạo Nhất
Đời Đường niên hiệu Tiên Thiên
Có sư Đạo Nhất chính chuyên tu hành
Tọa thiền chẳng nệ khó khăn
Ngày ngày dưới núi ngồi chăn trâu mình
Sư Hoài Nhượng thấy thương tình
Nghĩ người pháp khí bèn liền hỏi han:
“Ông ngồi thiền, cầu gì chăng?”
Đạo Nhất đáp lại: “Để làm Phật thôi”
Hôm sau chỗ Đạo Nhất ngồi
Hoài Nhượng lại đến, nhưng lời thì không
Xăm xăm đi tới bên ông
Lấy một viên gạch cố công ngồi mài
Đạo Nhất thấy lạ hỏi ngay:
“Thầy nay mài gạch thế này để chi?”
Hoài Nhượng đáp lại tức thì:
“Để làm gương sáng có gì lạ đâu?”
Nghe qua Đạo Nhất lắc đầu:
“ Gạch mài sao lại dễ dầu thành gương?”
Hoài Nhượng nhân đó mở đường:
“ Ngồi thiền thành Phật dễ thường được sao?
Đạo Nhất kính cẩn cúi đầu
“Làm sao mới phải xin Ngài chỉ thêm?”
Hoài Nhượng bèn hỏi lại liền:
“ Ví như trâu kéo xe phiền chẳng đi
Thì ông tức phải làm gì?
Nhắm vào trâu đánh hay là đánh xe?”
Đạo Nhất im lặng lắng nghe
Hoài Nhượng lại nói thêm về lẽ hay
“ Ông ngồi thiền bấy lâu nay
Hay là ngồi Phật thế này nghĩ xem
Học thiền chẳng phải ngồi nằm
Còn như ngồi Phật là đem giết ngài
Đổi thay tướng Phật rõ bày
Đối pháp không trụ, chớ hòai giữ buông
Nếu nằm ngồi chấp tướng suông
Làm sao đạt ý tỏ tường chỗ kia”
Như đề hồ đó được chia
Đạo Nhất lễ bái xa lìa tối tăm
An Nhiên
