Chiếc chìa khoá
Cuộc đời của người đàn ông ấy không thể nói là sung sướng được. Từ trước đến nay vẫn là thế, và bây giờ cũng vậy thôi. Tuy nhiên cũng không hẳn là bi đát đến nỗi phải lúc đói lúc no.
Tình trạng ấy quả là dở dở ương ương nhất. Là vì, nếu mà sung sướng, thì như thế cũng có thể mãn nguyện rồi. Còn nếu là bi đát quá không tài nào ngoi lên được, thì có thể an phận, thôi thì đành chịu vậy. Nhưng tâm trạng của người ấy chẳng phải là bên nào cả, nên lúc nào cũng không ngớt chờ đợi một điều gì đó, như cây cỏ buổi ban trưa nắng hạn chờ mưa.
Cũng vì thế, mà có lẽ người đàn ông ấy thành ra hay chú ý đến mọi thứ. Một buổi tối, người ấy nhặt được một chiếc thìa khóa bên vệ đường, trên lối đi yên tĩnh đã vắng bóng người. Chiếc thìa khóa hơi sáng lên dưới ánh đèn đường mờ mờ tối.
.
Người đàn ông nhặt lên, thấy đó chỉ là chiếc thìa khóa thì hơi thất vọng. Chỉ có thế thôi, thì biết vậy đã lấy mũi giầy đá văng đi, và bỏ đi thì hơn. Nhưng đã lỡ nhặt lên mà đem vứt cũng mất công, nên bèn cho vào túi. Vì vậy, nói gì đến chuyện còn chịu khó cất công đem đến khai báo ở đồn cảnh sát.
Vài hôm sau, người đàn ông mới nhớ đến chiếc thìa khóa ấy bởi mấy đầu ngón tay cho vào túi quần. Để giết thì giờ, người ấy đặt chiếc thìa khóa lên lòng bàn tay và nhìn kỹ lại.
Nhìn vào lúc ban ngày, chiếc thìa khóa trông có vẻ gì khác thường. Hình dáng khác hẳn với những chiếc thìa khóa thường thấy đầy rẫy ra đấy. Hoa văn chạm trổ trên chiếc thìa khóa trông có vẻ như của nước ngoài. Nhưng tuy nói rằng có vẻ như của nước ngoài, xong cụ thể là ở đâu thì cũng chịu, chẳng đoán ra được là vùng nào. Quả là huyền bí. Hơn nữa chiếc thìa khóa vừa có vẻ như hãy còn mới, mà lại vừa tưởng chừng như một món đồ từ thời cổ đại xa xưa. Chiếc thìa khóa làm bằng một chất nằng nặng có màu bạc, nhưng đó là chất gì thì không biết. Một chất liệu cứng, khi gõ vào vang lên những thanh âm trong trẻo thật hay.
Người đàn ông mới nghĩ rằng có thể đó là một món đồ rất quý. Người ấy bèn đọc đi đọc lại thật kỹ những tờ báo trong mấy ngày qua. Nhưng chẳng có bài báo nào đăng tin có chiếc thìa khóa quý bị mất, cũng chẳng có yết thị tìm người nhặt được.
Không chừng đây là thìa khóa của một dinh thự của người nhà giàu ở đâu đó. Người đàn ông tưởng tượng thế. Hẳn là cũng có người muốn có chiếc thìa khóa khác với những thìa khóa thường thấy bán ở hiệu. Có lẽ đây là chiếc thìa khóa đặc biệt do một người như thế bỏ tiền ra đặt làm.
Dùng chiếc thìa khóa này lẻn vào lúc chủ nhà đi vắng, có thể lấy được những thứ đáng tiền không chừng. Ban đầu chỉ là chợt nghĩ đùa thế thôi, nhưng dần dần ý nghĩ ấy một rõ hơn trong đầu. Cho dù đang lẻn vào nhà mà bị bắt gặp, cứ nói rằng mình đem thìa khóa nhặt được đến cho họ, thì cũng là có cớ để biện bạch. Là vì, để xác nhận xem ai là người chủ đã đánh rơi chiếc thìa khóa, thì không còn cách gì khác là dùng nó để mở khóa.
Nếu trót lọt thì thu được một món hời, còn lỡ thất bại cũng không nguy hiểm là mấy. Người đàn ông nghĩ thế rồi bèn bắt đầu hành động, thực hiện kế hoạch. Bắt đầu từ những nhà ở gần chỗ nhặt được chiếc thìa khóa, người ấy đã đến gần cửa một vài ngôi nhà sang trọng đường bệ và lén mở thử.
Đôi lần hành vi ấy bị bắt gặp và bị mắng mỏ. Xong chỉ thử mở xem có đúng là khóa của chiếc thìa khóa ấy không thôi, thì cũng không thể gọi là phạm pháp được, nên cũng chỉ bị mắng chứ không bị gì hơn.
Phạm vi hoạt động của người đàn ông ngày càng mở rộng hơn. Xong rốt cuộc, vẫn chưa gặp được cánh cửa nào mở được bằng chiếc thìa khóa ấy. Hễ có việc đến một tòa nhà cao tầng nào thì nhân thể, người đàn ông lại tra chiếc chìa khóa vào ổ khóa nơi cánh cửa của mọi căn phòng ở đấy.
Thế nhưng, hầu hết là không có ổ khóa nào mà chiếc thìa khóa ấy có thể tra vào được. Cho dù có tra vào được thì cũng không xoay được. Họa hoằn mà có xoay được, cũng chỉ là xoay khống mà không có kết quả gì.
Người đàn ông hiểu ra rằng không dễ gì mà gặp được. Xong người ấy vẫn không nao núng, vì không thể không nghĩ rằng chiếc thìa khóa sẽ đem đến cho mình một điều gì đó thật hạnh phúc tuyệt vời. Thỉnh thoảng người ấy nói với chiếc thìa khóa trong lòng bàn tay.
-Có lẽ là thìa khóa mở cánh cửa hạnh phúc cho ta đấy nhỉ.
-Phải đấy.
Chiếc thìa khóa sáng lóe lên như thể đáp lại như vậy. Có thể đó chỉ là ảo giác của người đàn ông đang mải mê tìm cách mở bằng chiếc thìa khóa. Xong người ấy thực sự tin vào câu trả lời này.
-Mở cái gì, ở đâu thì được nhỉ?
Người đàn ông hỏi tiếp, thì chiếc thìa khóa lại lóe sáng một cách khó hiểu, ra chiều muốn nói điều gì đó, nhưng phức tạp và mơ hồ, không thể nào đoán ra được. Tóm lại là vẫn không có được giải đáp nào cả.
Giữa hy vọng và tuyệt vọng, người đàn ông vẫn tiếp tục tái diễn hành vi ấy để tìm sự hiện hữu của cái ăn khớp với chiếc thìa khóa
Người đàn ông ấy đã thử cắm chiếc thìa khóa vào không biết bao nhiêu là ổ khóa, nhiều không kể xiết. Thế nhưng, tất cả đều chẳng được ổ khóa nào đón nhận, để chỉ hứng lấy sự cự tuyệt trong vô vọng. Đôi khi người ấy cũng đã toan bỏ cuộc. Nhưng lại có linh cảm rằng lần tới biết đâu sẽ gặp được một cái thật là ăn khớp, cho nên đã không đi đến quyết định dừng lại.
Cứ cắm đầu cắm cổ chạy quanh bạ đâu xâu đấy là hỏng. Phải nghĩ ra cách nào cho ra đâu vào đấy, ít tốn công vô ích mới được. Người đàn ông nghĩ lại phản tỉnh đôi chút, mới bèn đến hiệu khóa, làm bộ thản nhiên nói thế này:
-Có một cụ già đãng trí người quen của tôi không tài nào nhớ ra được thìa khóa này là thìa khóa gì, nên cụ đang lúng túng không biết làm sao. Ông làm ơn cho biết cái thìa khóa này là để dùng cho cái gì.
Nhân viên ở hiệu ấy cầm thìa khóa lên ngắm nghía, đoạn lắc đầu nói:
-Hiệu chúng tôi có đủ thứ thìa khóa, nhưng chưa bao giờ thấy có cái nào giống cái này. Có lẽ là vì sở thích hay chỉ để chơi cho vui, mà có người nào đó đã đặt làm riêng cho họ.
Người chủ hiệu đã có tuổi đang ở trong góc hiệu nghe chuyện thì liền đi ra xem, nhưng rốt cuộc cũng trả lời giống như thế.
Người đàn ông còn đến cả viện bảo tàng, nói riêng với họ xin cho thử tra chiếc thìa khóa vào ổ khóa của các thứ như những chiếc hộp từ thời cổ đại trưng bày ở đấy. Nhưng chẳng có cái nào vừa cả. Nhân viên của viện bảo tàng bảo:
-Chúng tôi không rõ từ đâu mà ông có được chiếc thìa khóa ấy, và tại sao mà ông lại tận tình điều tra như thế, nhưng ở đây không có cái nào hợp với chiếc thìa khóa ấy đâu ạ.
Rồi
họ dẫn cho vào tận trong kho chứa tư liệu, cho xem những tuyển tập ảnh của những
loại thìa khóa ở khắp đông tây kim cổ. Trong đó có rất nhiều loại thìa khóa,
khóa to, khóa nhỏ, khóa có ý nghĩa lịch sử, khóa đẹp, khóa kiểu mới nhất. Thế
nhưng không tìm thấy trong đó cái nào giống như chiếc thìa khóa mà người đàn
ông đã nhặt được. Người đàn ông cảm ơn rồi ra khỏi viện bảo tàng.
Thế nhưng người đàn ông vẫn không ngừng nỗ lực đi tìm cho ra cái tương ứng với chiếc thìa khóa. Ở đây đang hiện hữu một chiếc thìa khóa, thì ở đâu đó phải tồn tại một cái sẽ được mở ra bằng chiếc thiếc thìa khóa ấy. Ắt là phải có. Mà nếu đã có, thì ắt là có thể tìm ra được. Và phải tìm cho ra.
Người đàn ông như đã bị chiếc thìa khóa mê hoặc, hớp hết cả hồn vía, cứ tiếp tục mải miết đi tìm. Cứ tưởng tượng ra cảm giác hào hứng, mãn nguyện và niềm hạnh phúc khi tìm tới được đến đích, thì nề hà gì những điều như là mệt mỏi.
Tính cách dị thường trong hành vi của người đàn ông về chiếc thìa khóa khiến mọi người chung quanh phải chú ý. Nó đã qua khỏi giai đoạn lén lút, mà mặc nhiên trở thành công khai. Thế nhưng vẫn chẳng thấy có ai nghe tin đồn nên tìm đến nhận chiếc thìa khóa ấy, bảo là của mình, mà đòi trả lại. Cũng có kẻ nửa đùa nửa thật đến bảo thế, nhưng lại không chìa ra được cái ăn khớp với chiếc thìa khóa ấy, nên bị lộ tẩy ngay là bịa đặt.
Hễ rảnh rỗi là người đàn ông đi du lịch đó đây. Tuy là đi bằng tiền chắt bóp dành dụm được, nhưng đó là những chuyến đi đeo đuổi điều hằng mong đợi, nên không hề thấy gian khổ. Và người ấy đã đến thăm đủ mọi công trình kiến trúc để thử chiếc thìa khóa, đi khắp đó đây hỏi thăm xem có chiếc hộp hay cánh cửa nào đang gặp rắc rối vì không mở được hay không.
Nhưng đến nước nào hay vùng nào, nỗ lực của người ấy cũng không được đền đáp. Mỗi lần như thế, người đàn ông lại để chiếc thìa khóa trên lòng bàn tay mà thở dài. Hơi thở phà ra làm cho chiếc thìa khóa hơi bị mờ đi, nhưng ngay sau đó lại sáng lấp lánh trở lại, như thể lóe lên thì thầm, nửa như gật đầu nửa như bỡn cợt, rằng “Chưa đâu ạ.”
Người
đàn ông lại lấy lại nghị lực, tiếp tục những chuyến đi vô định nhưng tràn đầy
hy vọng. Những chuyến đi không biết bao giờ mới kết thúc.
Người đàn ông đã thử đi thử lại không biết bao nhiêu lần, đã nếm mùi thất bại không biết bao nhiêu lần. Nhưng càng lúc lại càng cố đeo đuổi hơn. Chỉ cần tìm ra cái có thể mở bằng chiếc thìa khoá này thôi là giải quyết được mọi sự. Chắc hẳn là từ đó sẽ mở ra một thế giới rực rỡ tưởng chừng không thể nào ngờ được, phong phú muôn màu, có tiếng nhạc du dương.
Có khi người đàn ông nằm mơ thấy chỗ muốn tìm đến. Có khi đó là chiếc hộp, là cánh cửa, hay là một cái được bố trí rất lạ lùng. Vừa cảm nhận được là lỗ khóa vừa khít với chiếc thìa khóa, người ấy liền xoay thìa khóa một vòng. Nỗi xúc động và niềm vui khiến người đàn ông bất giác đã reo lên thành tiếng. Nhưng liền tỉnh giấc bởi tiếng reo của chính mình, và thế là tàn một giấc mơ. Trong mơ nên cũng không biết là bên trong hộp hay trong cánh cửa ấy, ổ khóa đã chuyển động như thế nào.
Người đàn ông vẫn hăm hở sống chỉ vì thế. Đó là lẽ sống của người ấy. Người ấy tiếp tục sống với những gợn sóng lòng xao động, thắc thỏm, rạo rực, thất vọng, hay tự dằn vặt mình.
Năm tháng dần trôi, người đàn ông đã già đi. Cùng với tuổi già, một thứ tình cảm khác cũng nẩy nở. Đó là cảm giác mệt mỏi. Vì đã gắng sức không ngừng đi đây đó luôn, nên cảm giác mệt mỏi bắt đầu ẩn náu trong tâm hồn người ấy. Hơn nữa, đó cũng là do sự suy yếu về thể xác.
Mỗi lần đi ra đường, thì quả là người đàn ông vẫn thử đi thử lại chiếc thìa khoá, nhưng số lần đi ra ngoài thưa dần, bước chân cũng chậm chạp hơn. Thế rồi cuối cùng, hầu như người ấy không còn bước ra khỏi cửa nữa.
Đồng thời, trong lòng người đàn ông dần dà cũng có sự thay đổi. Đó là ý tưởng muốn bỏ cuộc, điều mà trước đây người ấy không hề nghĩ tới, thì nay đã bắt đầu chớm nở, rồi lớn dần lên. Có lẽ là không được rồi. Mình đã cố gắng đến thế rồi mà vẫn không tìm thấy đâu cả. Có lẽ phải nói là số mình không may. Có lẽ đã đến lúc đành phải bỏ cuộc thật rồi cũng nên.
Mà cũng có thể là chiếc thìa khóa này chẳng có ý nghĩa gì cả, chỉ là một loại đồ vật để trang trí cũng không chừng. Tuy thế, thử xem kỹ lại, thì không thể không nhận ra rằng người ta đã cố làm cho nó có tính thực dụng. Thành ra cũng không hẳn là chỉ vì lòng luyến tiếc của người đàn ông thôi đâu.
Tuy nói là đành bỏ cuộc, nhưng người đàn ông vẫn không thể dứt khoát mà vứt chiếc thìa khóa ấy đi được. Lâu nay chiếc thìa khóa là một vật bất ly thân, đã cùng sống, cùng đi đó đây, vui buồn có nhau, cùng trải qua một cuộc đời với người ấy.
Người đàn ông bèn nghĩ ra một cách, là tới hiệu khóa, đặt làm một cái như thế này.
-Làm ơn làm cho tôi một cái ổ khóa hợp với chiếc thìa khóa này, để gắn vào cánh cửa phòng trong nhà.
-Ông khách đặt hàng gì mà lạ thế. Thường thì người ta bị mất thìa khóa nên đặt làm chiếc thìa khác cho hợp với ổ khóa, đã có vài lần có người đến đặt làm như thế. Dĩ nhiên là chúng tôi có thể làm được thứ hàng mà ông đặt. Nhưng mà đắt lắm đấy ạ.
-Không sao, đắt cũng được ạ.
Người đàn ông thật lòng đáp. Đã gần đến cuối đời rồi. Sống quãng đời còn lại cùng với kỷ niệm. Đó là cách sống thích hợp nhất, không còn cách nào hơn.
Chẳng bao lâu ổ khóa đã làm xong, và được gắn vào cánh cửa phòng của người đàn ông. Người đàn ông lui về phòng, đóng cửa lại, tra thìa khóa vào ổ khóa và xoay chiếc thìa khóa. Cảm xúc khi chiếc thìa ăn vào ổ khóa truyền đi khắp người qua hệ thần kinh trong cơ thể như thể là đang bị cù nhẹ. Âm thanh mơ hồ vang lên như tiếng nhạc thanh thoát rung đến tận hốc tai.
Một cảm xúc mà người đàn ông hằng khao khát. Dĩ nhiên thực tế thì không hẳn là theo cung cách mong muốn, thế nhưng bây giờ thế là đã có một cánh cửa thích hợp cho chiếc thìa khóa. Một cánh cửa thực sự chứ không còn là ảo ảnh.
Một cảm giác an bình, như thể là yên tâm, hay mãn nguyện hơn cả mong đợi, tràn ngập cõi lòng. Biết vậy đã làm như thế này sớm hơn. Thế nhưng, cũng là vì bây giờ nên mới có thể nói như thế, chứ khi còn khỏe thì chắc hẳn là đã không nghĩ thế đâu.
Đêm đến, lâu lắm rồi, quả là lâu lắm rồi, người đàn ông mới lặng lẽ chìm vào giấc ngủ. Có thể là do mệt mỏi từ lâu nay đã dồn cả lại. Giấc ngủ thật bình yên…..
Thế nhưng, vào lúc nửa đêm. Người đàn ông nghe thấy tiếng xoay của chiếc khóa, và cảm thấy như là cánh cửa đang mở ra. Trong bóng đêm, người đàn ông chợt nhận ra điều đó và bị rơi vào một cảm giác không thể nào diễn tả hết được. Đó là nỗi kinh hoàng.
Một điều không thể nào tin được. Người đàn ông đã bỏ phí cả đời mình, đã mải miết ra sức tìm kiếm đến thế mà vẫn không tìm ra được ổ khóa thích hợp cho chiếc thìa khóa ấy. Cái tương thích với chiếc thìa khóa ấy không tồn tại trên đời này. Ngoài cánh cửa kia ra, không hề tồn tại một cái nào khác. Mãi cho đến khi người đàn ông hiểu ra được điều đó, và hơn nữa là ngay trong đêm đầu tiên, vậy mà có một kẻ không biết là ai đã mở được cửa đi vào phòng….
Có vẻ như là kẻ đó đang tiến lại gần. Người đàn ông trùm chăn, cầu mong đó chỉ là một giấc mơ, cố tin rằng mình đang nằm mơ. Mà thực sự thì đó là chuyện trong mơ cũng không chừng.
-Ôi, không thể tin rằng đây là người thật ở trên đời này.
Người đàn ông vừa run lẩy bẩy vừa nói. Tức thì có một giọng nữ đáp lại:
-Vâng, đúng vậy.
Một giọng nữ nghe thật dịu dàng. Thế nhưng đó là kẻ đã mở cánh cửa kia mà đi vào, một nhân vật không thể mường tượng ra được là ai. Kẻ đó lại khẳng định rằng mình không phải là người ở trên đời này. Không biết là chuyện gì sẽ xảy ra, mình sẽ gặp phải chuyện gì đây. Hay đó là cái chết cũng không chừng. Nếu là cái chết thì mình sẽ chết thôi, âu cũng là chuyện đã đành. Thế nhưng, dù sao thì cũng phải hỏi cho ra điều bí ẩn này. Người đàn ông bèn lấy hết can đảm ra hỏi.
-Người là ai, vì sao mà lại tới đây vậy?
-Ta là nữ thần Hạnh Phúc. Chiếc thìa khóa ấy là do chính ta cố tình đánh rơi đấy. Vì ta định tạo ra một người mà ta muốn giúp sức. Nhà ngươi đã nhặt chiếc thìa khóa ấy lên, nên thế là đã có được tư cách ấy. Cuối cùng nhà ngươi đã làm cánh cửa có ổ khóa cho ta. Vì thế mà ta đến thăm nhà ngươi ngay đây.
Có lẽ đó là nữ thần Hạnh Phúc thật cũng không chừng. Giọng nói ấy không phải là của người bình thường, một giọng nói êm dịu vẳng lại như từ trong mơ. Người đàn ông lại hỏi:
-Nếu thế, tại sao Người không đến sớm hơn, tại sao nếu không có cửa thì Người không tới?
-Ồ, đó là vì nghi thức ban Hạnh Phúc phải được cử hành thật kín đáo. Chỗ nào mà người khác có thể lọt vào là không được. Cần phải có một chỗ cho riêng người đó và ta, ngoài ra không một ai được phép vào đó cả.
-Ra là thế…
-Nào, nhà ngươi muốn được hạnh phúc như thế nào? Tiền tài hay danh vọng, một tình yêu tuyệt vời, hay vinh quang chói lọi, muốn gì cứ nói đi. Ngoại trừ trường sinh bất tử hay cải lão hoàn đồng, còn thì bất cứ điều gì cũng được cả.
Sau một lúc lặng thinh, từ trong bóng tối, có giọng nói khàn khàn của người đàn ông đáp lại:
-Tôi không cần gì cả. Cái mà tôi cần bây giờ chỉ là kỷ niệm, thì tôi đã có rồi.
(20/11/2016)
Quỳnh Chi dịch từ nguyên tác "Kagi" của Hoshi Shinichi
